ေဗာဓိသတၱ

မဂ္ဉာဏ္ေလးပါးႏွင့္ သဗၺညဳတဉာဏ္ကုိ ေဗာဓိဟုေခၚသည္၊ ဆရာမကူ မိမိကုိယ္တုိင္ သစၥာေလးပါးကုိသိ၍ ၀ါသနာႏွင့္တကြ ကိေလသာတု႔ိကုိ ပယ္စြမ္းႏုိင္သည့္ သတၱိထူးရွိေသာ မဂ္ဉာဏ္ေလးပါး၊ ခပ္သိမ္းေသာ ေဉယ်ဓမ္တရားတုိ႔ကုိ သိၿမင္ႏုိင္ေသာ သဗၺညဳတ္ဉာဏ္တုိ႔ကုိ သမၼာသေမၺာဓိဉာဏ္ဟုတ္ေခၚသည္၊

ဆရာမကူ မိမိကုိယ္တုိင္ သစၥာေလးပါးကုိသိေသာ မဂ္ဉာဏ္ေလးပါးကုိ ပေစၥကေဗာဓိဉာဏ္ဟုေခၚသည္၊ ဆရာရွိမွ သစၥာေလးပါးကုိသိေသာ မဂ္ဉာဏ္ေလးပါးကုိ သာ၀ကေဗာဓိဟုေခၚသည္၊ သမၼာသေမၺာဓိဉာဏ္၌ လုိလားေတာင့္တေသာ ကုသုိလ္ဆႏၵၿပင္းထန္လွသည့္ ပုဂၢိဳလ္သူၿမတ္ၾကီးမ်ားကုိ သမၼာသေမၺာဓိသတၱ- ဘုရားေလာင္းဟု ေခၚဆုိသည္၊ ပေစၥကေဗာဓိဉာဏ္၌ လုိလားေတာင့္တေသာ ကုသုိလ္ဆႏၵၿပင္းထန္လွသည့္ ပုဂၢိဳလ္သူၿမတ္ၾကီးမ်ားကုိ ပေစၥကေဗာဓိသတၱ-ပေစၥကဗုဒၶါအေလာင္းဟုေခၚသည္၊ သာ၀ကေဗာဓိဉာဏ္၌ လုိလားေတာင့္တေသာ ကုသုိလ္ဆႏၵ ၿပင္းထန္လွသည့္ ပုဂၢိဳလ္သူၿမတ္ၾကီးမ်ားကုိ သာ၀ကေဗာဓိသတၱ- တပည့္သာ၀က အေလာင္းဟုေခၚသည္။ သမၼာသေမၺာဓိသတၱၿဖစ္ေသာ ဘုရားအေလာင္းတုိ႔သည္ ပညာဓိကဘုရားအေလာင္း၊ သဒၶါဓိကဘုရားအေလာင္း၊ ၀ီရိယာဓိကဘုရားအေလာင္းဟူ၍ သုံးမ်ိဳးရွိသည္၊ ပညာဓိက ဉာဏ္ပညာလြန္ကဲေသာ ဘုရားေလာင္းတုိ႔သည္ ပါရမီၿဖည့္ရာ၌ အၿမဲပင္ ပညာဉာဏ္ပါရွိၿပီးၿဖစ္သည့္အတြက္ ေလးအသေခ်ၤႏွင့္ကမၻာတစ္သိန္း ပါရမီၿဖည့္လွ်င္ ဘုရားၿဖစ္ေတာ္မူၾက၏။ သဒၶါဓိကဘုရားအေလာင္းတုိ႔သည္ ပါရမီၿဖည့္လွ်င္ ဘုရားၿဖစ္ႏုိင္သည္ဟု ယုံၾကည္ၾက၏။ သဒၶါလြန္ကဲ၍ ပညာအားနည္းေနၾက၏၊ သဒၶါဓိက ဘုရားအေလာင္းမ်ားမွာ ပညာက ေရွ႕မေဆာင္ဘဲ သဒၶါက ေရွ႕ေဆာင္ကာ ပါရမီၿဖည့္သည့္အတြက္ ေလးအသေခ်ၤႏွင့္ ကမၻာတစ္သိန္းမွ်ႏွင့္ ဘုရားမၿဖစ္ႏုိင္ေသးဘဲ ရွစ္အသေခ်ၤႏွင့္ ကမၻာတစ္သိန္းပါရမီၿဖည့္မွ ဘုရားၿဖစ္ေတာ္မူၾက၏၊ ၀ီရိယာဓိက ဘုရားအေလာင္းတုိ႔သည္ ၾကိဳးစားလွ်င္ ဘုရားၿဖစ္မည္ဟု ၀ီရိယကုိသာ အားကုိးအားထားၿပၾက၏။ ပညာကုိလည္း အားမၿပဳ၊ သဒၶါကုိလည္းအားမထား၊ ၀ီရိယကုိသာ ေရွ႕တန္းတင္ ပါရမီၿဖည့္သည့္အတြက္ တစ္ဆယ့္ေၿခာက္အသေခ်ၤႏွင့္ ကမၻာတစ္သိန္းၾကာမွ ဘုရားၿဖစ္ေတာ္မူၾက၏။ ပညာဓိကဘုရားအေလာင္းမ်ားမွာ သဒၶါႏုံ႕၍ ပညာထက္သည္၊ သဒၶါဓိကဘုရားအေလာင္းမ်ားမွာ ပညာအလယ္အလတ္ၿဖစ္၍ သဒၶါအားေကာင္းသည္၊ ၀ီရိယာဓိကဘုရားအေလာင္းမ်ားမွာ သဒၶါပညာႏွစ္ပါးႏု႔ံ၍ ၀ီရိယအားေကာင္းသည္။ ဘုရားအေလာင္းအၿဖစ္ ဘုရားရွင္တစ္ဆူဆူက အသိအမွတ္ၿပဳ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ေပးဖုိ႔အတြက္ အေၾကာင္းရွစ္ပါး ၿပည့္စုံရသည္၊ လူဇာတ္စင္စစ္ၿဖစ္ရသည္၊ ေယာက်ၤားစင္စစ္ၿဖစ္ရသည္၊ ထုိဘ၀မွာပင္ ရဟတၱဖုိလ္ရႏုိင္ေလာက္ေသာ ကုသိုလ္ပါရမီထူးႏွင့္ၿပည့္စုံရမည္၊ သက္ေတာ္ထင္ရွားဘုရားကုိ ဖူးေတြ႔ရမည္၊ ကမၼ၀ါဒီရေသ့ သုိ႔မဟုတ္ သာသနာတြင္းရဟန္းၿဖစ္ရမည္၊ စ်ာန္သမာပတ္ႏွင့္ ၿပည့္စုံရမည္၊ ကုိႏွင့္အသက္မငဲ့ကြက္ဘဲ ပါရမီတုိ႔ကုိ ၾကိဳးစားအားထုတ္ရမည္၊ ဘုရားၿဖစ္ဖုိ႔ ဆႏၵၿပင္းထန္ရမည္၊ ဤရွစ္ခ်က္ႏွင့္ၿပည့္စုံမွ နိယတဗ်ာဒိတ္ပန္း ဆင္ၿမန္းႏုိင္သည္၊ နိယတဗ်ာဒိရၿပီးလွ်င္ ပါရမီစာဂစရိယတရား တုိ႔ကုိ ၿဖည့္က်င့္ရမည္။ ထုိသုိ႔ ၿဖည့္က်င့္ရာ၌ သဗၺသမၻာရဘာ၀နာအေနနွင့္ ပါရမီတုိ႔ကုိ တစ္ခုမက်န္ အလုံးစုံၿဖည့္က်င့္ရမည္၊ နိရႏၱရဘာ၀နာအေနႏွင့္ ၾကားမွာအၿပတ္အလပ္မရွိေစဘဲ တစ္ဆက္တည္းဆက္စပ္ေနေအာင္ၿဖည့္က်င့္ရမည္၊ စိရကာလဘာ၀နာအေနႏွင့္ ကာလရွည္လ်ားစြာ ၿဖည့္က်င့္ရမည္၊ သကၠစၥဘာ၀နာအေနႏွင့္ ရုိေသေလးစားစြာ ၿဖည့္က်င့္ရမည္ (မဟာဗုဒၶ၀င္)